مرکز بتن | مرکز فنی و تخصصی بتن ایران

انواع ترک در بتن ممکن است فقط ظاهری یا نشانه‌ای از یک تنش سازه‌ای مهم، فقدان مقاومت و دوام سازه یا نشان دهنده وسعت خرابی و حجم بیشتری از مشکلات باشند‌. اهمیت آنها بستگی به نوع سازه و نوع ترک خوردگی دارد. انواع ترک‌هایی که برای سازه‌های ساختمانی قابل قبول است، ممکن است برای سازه‌های دیوار حائل آبی قابل قبول نباشند و تعمیر مناسب انواع ترک در بتن بستگی به علت ترک‌ و انتخاب مراحل تعمیر متناسب با این علت‌ها دارد و گرنه ترک‌ها ممکن است موقت و زودگذر باشند.

 

انواع ترک در بتن

• ترک خمشی‌‌

:زمانی که مقاومت خمشی مقطع بتن پایین بوده و تار کششی بیشترین عرض را داشته و به سمت تارهای دیگر همگرا شده به تنهایی یا گروهی اتفاق می‌افتد. این نوع ترک در سلامت سازه تاثیر گذاشته و باید بررسی شود.

• ترک برشی‌‌

زمانی که مقاومت برشی مقطع بتن پایین بوده و در ناحیه‌ای با برش ماکزیمم (بیش‌ترین عرض را در میانه عمق) به سمت بالا و پایین به تنهایی یا گروهی گسترش یافته، رخ می‌دهد‌ و تاثیر زیادی در سلامتی سازه دارد.

• ترک پیچشی‌

 در مقطع با مقاومت پیچشی پایین که عرض یکنواختی دارد، در فرم مارپیچ و به تنهایی رخ می‌دهد.

• ترک‌های مربوط به لغزش اتصالات میلگردها‌‌

به دلیل انقطاع سریع میلگردها زمانی که مرز کافی در اتصالات وجود ندارد، اتفاق می‌افتد.

• گسترش ترک در طول تیر‌‌

به دلیل نبود تکنیک کافی حین ساخت و مشکل در قالب‌بندی اتفاق می‌افتد.

• ترک کششی‌‌

 به دلیل نبود آرماتوربندی کافی در مقطع تحت کشش و پایین بودن کیفیت بتن اتفاق می‌افتد.

• ترک ستون‌‌

:ترک‌های افقی به دلیل خوردگی آرماتورها و عدم طراحی مقطع ستون برای خمش اتفاق می‌افتد. ترک‌های اریب به دلیل درنظر نگرفتن نیروهای جانبی و پایین بودن مقاومت در تحمل بار محوری بوجود می‌آیند.

• ترک‌های خوردگی‌‌

 به دلیل خوردگی آرماتورها‌، عدم پوشش کافی وکیفیت پایین بتن اتفاق می‌افتد.

• ترک‌های خمشی در دال‌‌

به دلیل نقص در طراحی تحت بارگذاری، اضافه بار در مقطع وکیفیت پایین بتن اتفاق می‌افتد.

 

• ترک‌های بالای خمشی در دال‌‌

 به دلیل توزیع ناکافی میلگردها و عدم امتداد کامل میلگرد اصلی اتفاق می‌افتد.

 ترک‌های جمع_شدگی در دال طره‌ای‌‌

 به دلیل نسبت آب به سیمان بالا در بتن‌، عمل آوری نامناسب و عدم مهار در گوشه‌ها اتفاق می‌افتد.

جهت ترک‌های ساختمان

• ترک‌های افقی‌‌

ترک‌هایی که در راستای افق و در طول دیوار ایجاد می‌شوند، ترک‌های افقی گویند و معمولاً به دو دلیل عمده بوجود می‌آیند.

‌در صورتی‌ که‌ دیوار در یک مرحله اجرا شود، طبق روش توضیح داده در بند یک نباشد، دیوار کمانش کرده و یا در اصطلاح دیوار شکم می‌دهد و موجب ایجاد ترک افقی در دیوار می‌شود.

• ترک‌های عمودی‌‌

ترک‌هایی که در راستای ارتفاع دیوار عمود بر راستای افق ایجاد می‌شوند، ترک‌های عمودی هستند.این نوع ترک‌ در بتن هنگامی رخ می‌دهد که عمق یا عرض این ترک‌ها زیاد یا در اعضای دیگر سازه همچون سقف، کف و … یا در سنگ قرنیز ادامه داشته باشند.

 

علل ایجاد ترک‌های عمودی‌

‌ترک‌های سازه‌ایی عمودی عمدتاً به دلیل نبود شناژ قايم یا کمبود آن و ایجاد فاصله زیاد بین شناژها ایجاد و در اصطلاح عامیانه دیوار کمر می‌شکند.

‌در صورتی که پی زیر دیوار حرکت کند ترک‌های عمودی ایجاد می‌نماید.

در اثر اجرای نادرست هشتگیر در تقاطع دیوارها ترک‌های عمودی ایجاد می‌شود.

 

ترک‌های مورب‌‌

ترک‌های مورب، ترک‌هایی هستند که معمولاً زاویه ۴۵ درجه نسبت به راستای افق دارند. این ترک‌ها اغلب در اثر نشست دیوار ایجاد شده و نشانه شکسته شدن دیوار است و این نوع ترک‌ در بتن بسیار خطرناک است. جهت تعیین محل نشست دیوار، ابتدا راستای ترک را معین کرده، عمود بر راستای ترک به سمت پایین طرف نشست کرده دیوار را مشخص می‌نمایید.

 

تعمیر انواع ترک در بتن

اصولاً تعمیر صحیح انواع ترک در بتن به علت وقوع و همچنین انتخاب روش درخور آن بستگی دارد‌. در غیر این صورت تعمیرات ممکن است به صورت موقت باشند. لذا برای یک تعمیر موفق و همیشگی باید از عدم پیشروی علل ترک خوردگی کسب اطمینان نمود چرا که ممکن است برخی روش‌های رایج که برای تعمیر و اصلاح ترک‌ها در اعضا بتنی به کار گرفته می‌شوند‌، شامل موارد زیر است.

• تزریق اپوکسی یا فوم پلی یورتان
• بخیه زدن
• تنیدن
• افزدون میلگرد محاسباتی
• خورانش ثقلی (پر کردن ثقلی)
• پر کردن با دوغال سیمان یا گروت

بخش فنی مرکز بتن ایران در جهت ارائه مشاوره فنی مربوط به بتن و بتن ریزی و نحوه استفاده صحیح از مواد خود در کارگاه آماده همکاری و انجام خدمات می‌باشد.