مرکز بتن | روان کننده بتن

اگر شما در حوزه ساخت‌وساز ساختمان فعالیت دارید احتمالا تا‌ به حال از روان‌ کننده‌ بتن استفاده کرده‌اید و یا حداقل نام آن را از همکاران و دوستان‌تان شنیده‌اید. آیا با کاربرد این محصول در شرایط مختلف و مزایا و معیایب استفاده از آن آشنا هستید؟

روان کننده بتن بنابر گفته سازمان استاندارد ملی ایران، محصولی است که بدون ایجاد تغییر در مقدار آب استفاده شده در ملات اسلامپ بتن را به میزان چشم‌گیری افزایش دهد یا بدون ایجاد تغیر در اسلامپ بتن باعث کاهش میزان آب ترکیب شده با آن شود. (یا هر دو ویژگی را با هم داشته باشد)

بتن یک مایع پرکننده ترکیبی، از سنگدانه و خمیر چسباننده است. سنگدانه‌های بتن، طبیعی-معدنی یا مصنوعی-معدنی و خمیر چسباننده آن آب و سیمان پرتلند یا آمیخته است. آب انداختن، جداشدگی، جمع شدگی و گیرش جزو خواص بتن تازه است.

به همین دلیل گاهی در بتن‌ریزی به تغییر موقت ویژگی‌هایی در بتن نیاز دارید تا فرایند بتن‌ریزی راحت‌تر شود. به همین منظور انواع افزودنی‌ها (مانند روان کننده بتن) به بتن اضافه می‌شود. در ادامه دلایل استفاده از روان کننده بتن را بررسی خواهیم کرد.

می‌توانید مشخصات انواع روان کننده بتن را مشاهده کرده و برای تهیه آن با ما تماس بگیرید.

روان کننده بتن چیست؟

روان‌ کننده بتن (concrete plasticize) جزء افزودنی‌های شیمیایی به بتن‌ها هستند. این ماده بعد از اضافه شدن به بتن با کاهش آب آن، چسبندگی و اصطکاک را حین اجرای بتن‌ریزی کم کرده و با بالا بردن عدد اسلامپ، آن را روان‌تر می‌کند. این مسئله باعث پر شدن تمام منافذ بتن با حفظ خاصیت آن می‌شود.

نام دیگر روان‌کننده‌ها در صنعت بتن کاهنده آب با برد بالا است. استفاده از این مواد در صنعت ساختمان‌سازی بسیار مهم و ضروری است؛ افزودن این مواد به ترکیبات بتن در بهبود کارایی و مقاومت آن تاثیر بسزایی دارد. هرچقدر میزان آب استفاده شده در بتن بیشتر باشد مقاومت بتن به‌طور مستقیمی کاهش می‌یابد. بنابراین با استفاده از روان‌کننده‌ها در ترکیبات بتن باعث کاهش میزان آب مصرفی و درنتیجه افزایش مقاومت بتن می‌شود.

در ادامه می‌خواهیم شما را با انواع روان کننده بتن آشنا کنیم:

 

معرفی انواع روان کننده بتن

روان کننده بتن بر اساس قدرت و سرعت گیرش دسته‌بندی شده است و در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌شوند. به طورکلی روان‌کننده‌ها 6 نوع اصلی و مهم دارند و شما در ابتدا با انواع روان کننده بتن براساس قدرت گیرش آشنا می‌شوید:

انواع روان کننده‌ها بر اساس قدرت گیرش

در این قسمت سه نسل از روان کننده بتن را بر اساس قدرت تغییر روان‌شدگی بتن بررسی می‌کنیم:

1. روان کننده بتن

روان کننده‌های مونومرهای لیگنوسولفونات از اولین نسل‌های روان کننده بتن هستند که با کاهش آب بتن، گیرندگی سطحی بتن را به تأخیر می‌اندازند.

2. فوق روان کننده بتن

دومین نسل روان کننده‌های مونومرهای لیگنوسولفونات، فوق روان کننده‌ها هستند که به دلیل تغییر خواص بتن و کاهش کیفیت آن کاربرد زیادی ندارند. فوق روان کننده‌ها با افزوده شدن به بتن واکنش بین آب و سیمان را زیاد می‌کنند.

3. اَبَر روان کننده بتن

اَبَر روان کننده‌ها از سومین نسل روان کننده بتن، و بر پایه کربوکسیلات ساخته ‌شده و به صرفه‌تر از دو نسل قبلی است. این نوع روان کننده‌ها با کاهش حباب و افت اسلامپ باعث سهولت در پمپ‌پذیری و جلوگیری از خمیر شدن ملات می‌شوند. اَبَر روان کننده‌ها به دلیل افزایش سرعت ساخت‌وساز بیشتر در سازه‌های بتنی کاربرد دارند.

برای آشنایی بیشتر با روان‌ کننده‌ها، مقاله‌ی " روان کننده بتن " را مطالعه کنید. 

انواع روان کننده بتن ازلحاظ زمان گیرش

در این قسمت سه نوع روان کننده بتن را بر اساس مدت زمان گیرش و محل و موقعیت استفاده معرفی می‌کنیم:

1. نوع معمولی روان کننده بتن

این نوع روان کننده‌ها در آب‌وهوای ملایم کاربرد دارند. این نوع کارایی و مقاومت فشاری بتن را افزایش داده و جدایش بتن را کم می‌کند. توجه کنید این امر در استحکام آن تأثیر بسزایی دارد!

این نوع از روان کننده‌ها را می‌توان به ملات سیمانی، بتن‌های مسلح و معمولی اضافه کرد. همچنین در بتن‌ریزی درجا و پمپی نیز از آن‌ها استفاده می‌کنند.

2. نوع دیرگیر روان کننده بتن

این نوع از روان کننده بتن مخصوص مناطق گرم است. در این مناطق بتن خیلی زود به گیرش اصلی می‌رسد و سفت شدن زود هنگام باعث عدم پراکندگی یکنواخت آن در سطح می‌شود.

این نوع افزودنی زمان گیرش بتن را کم می‌کند و مانع ترک خوردن و انقباض بتن می‌شوند. از روان کننده‌های دیرگیر در بتن‌ریزی ستون‌ها، تیرها و دیوارهای برشی استفاده می‌کنند. (این سازه‌ها برای استحکام کافی نیاز به زمان بیشتری دارند.)

3. نوع زودگیر روان کننده بتن

این نوع روان کننده‌ها مخصوص بتن‌هایی با ترکیب پوزولانی و برای افزایش گیرش بتن در مناطق سرد هستند. در این مناطق به دلیل رطوبت هوا و بارش باران نیاز به‌سرعت بالای گیرش بتن وجود دارد تا با دریافت آب اضافه خاصیت بتن دچار تغییر نشود.

این نوع از روان‌کننده‌ها باعث تسهیل پمپاژ بتن از طریق کاهش 5 درصدی  میزان آب مصرفی می‌شوند.

 

دلایل استفاده از روان کننده بتن

گاهی اوقات در سازه‌های بتنی ویژگی‌های معمولی بتن، کار شما را سخت می‌کند. شما می‌توانید برای سهولت در عملیات بتن‌ریزی برخی ویژگی‌های بتن را به‌طور موقت تغییر دهید تا بدون تغییر خواص بتن کار به‌راحتی پیش برود.

روان کننده‌ها با اضافه شدن به بتن فرآیند مقاومت، مدول الاستیسیته و کارایی آن را افزایش می‌دهند و نفوذپذیری بتن را کم می‌کنند.

روان کننده‌ها از مواد مختلف معدنی و شیمیایی تهیه و پیش از بتن‌ریزی یا در حین آن به بتن اضافه می‌شوند و باعث بهبود کارایی و سهولت بتن‌ریزی هستند.

می‌توانید مشخصات ابر روان کننده بتن را مشاهده کرده و برای تهیه انواع آن، با ما تماس بگیرید. 

در ادامه چندین دلیل استفاده از روان کننده بتن را بررسی می‌کنیم:

1. دیرگیر شدن تا زمان رسیدن به پروژه

هر چند که حالت استاندارد تهیه بتن در محل پروژه است اما گاهی بتن در یک محل تولید شده و برای استفاده باید به محل دیگر انتقال یابد. برای این مواقع فوق روان کننده‌ها را به بتن اضافه می‌کنند تا زمانی که بتن به کارگاه می‌رسد قابل استفاده باشد.

2. اسلامپ بتن در آب‌وهوای گرم باید ثابت باشد!

در مناطق گرمسیری دمای هوا باعث افت اسلامپ بتن می‌شود. در این حالت می‌توانید از فوق روان کننده‌ها برای تثبیت یا افزایش اسلامپ استفاده کنید.

3. پمپاژ بتن آسان می‌شود!

روان کننده بتن علاوه ‌بر تسهیل بتن‌ریزی و فشرده‌سازی آن، خطر جداشدگی و آب انداختن بتن را نیز کم می‌کند. در عملیات بتن‌ریزی پمپی (بتن پمپاژ می‌شود)، فوق روان کننده‌ها این کار را تسهیل می‌کنند و باعث افزایش مقاومت بتن می‌شوند.

4. روان شدگی لازم بدون آب اضافه!

هر نوع از روان کننده کارایی متفاوتی به بتن می‌دهد. مثلاً روان کننده‌های لیگنوسولفات به‌دلیل نبود کلرید، باعث بیشترین افزایش اسلامپ در بتن است. شما می‌توانید با ترکیب این مواد به بتن، بدون افزودن آب زیاد روان کنندگی لازم را به دست بیاورد.

البته این نوع روان کننده بتن نسبت به دیگر انواع آن مقاومت کمتری به بتن می‌دهد ولی استفاده از آن بسیار کم هزینه‌تر است.

البته کارشناسان دلایل اصلی برای استفاده از روان کننده بتن را این‌طور بیان می‌کنند:

1. افزایش روانی (کارایی) بتن و ملات‌ها

افزودن روان کننده‌ها به ملات یا بتن در کنار حفظ خاصیت آن، کارایی و میزان روان‌شدگی بتن را افزایش می‌دهد. مشکلاتی که در پر کردن قالب‌های بتنی وجود دارد با این افزودنی‌ها حل می‌شود و میزان تخلخل و نفوذپذیری بتن‌ها کاهش می‌یابد.

علت این مسئله پراکندگی و توزیع یکنواخت‌تر و بهتر سیمان در بتن و ملات است. سیمان از حالت کلوخه بودن خارج می‌شود و آب، اطراف دانه‌های سیمان را پر می‌کند. بنابراین پخش‌شدگی بهتر و همگنی توزیع سیمان در بتن و ملات را شاهد خواهیم بود.

در این حالت با افزایش میزان روان شدگی احتمال جدا شدن و آب انداختن بتن به‌شدت افزایش می‌یابد. اما با اثرگذاری مثبت در توزیع سیمان و جداسازی بهتر ذرات آن، بت مقاوم‌تری به‌دست می‌آید.

2. کاهش میزان آب مصرف‌شده (کاهندگی یا تقلیل آب)

برای نگهداری روانی بتن در میزان ثابت، باید آب مصرفی در آن را کاهش دهید. این کار به‌راحتی با استفاده از روان کننده بتن امکان‌پذیر است. در این حالت با فرض ثابت بودن عیار سیمان بتن، نسبت آب به سیمان کاهش و مقاومت و دوام ملات به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد .

کاهش نرخ W/C یکی از راه‌های تهیه بتن‌های ضد آب با نفوذپذیری کم است. در صورت کاهش نرخ W/C آب انداختن و جمع شدگی بتن و حجم خمیر سیمان نیز کاهش می‌یابد.

3. کاهش عیار سیمان بتن و ملات

با ثابت نگه‌داشتن میزان W/C و کاهش مقدار آب، عیار سیمان به همان اندازه کم می‌شود تا علاوه‌بر کاهش ترک و جمع‌شدگی در ملات خمیری، همین اتفاق در ملات سخت شده نیز ایجاد شود. در ازای کاهش عیار سیمان، مقاومت و پایایی بتن افزایش و نفوذپذیری آن کاهش می‌یابد.

استفاده از سیمان در ملات باعث خروج گرما از سطح آن هنگام گیرش ملات می‌شود. عیار بالای سیمان میزان گرما را افزایش می‌دهد. پس با افزودن روان کننده بتن میزان گرمایش سطحی ملات نیز کاهش می‌یابد.

البته استفاده از روان کننده بتن، باعث صرفه‌جویی در مصرف سیمان می‌شود و همین تهیه بتن با روان کننده را مقرون به‌صرفه‌تر می‌کند. این مسئله در کشورهای دیگر برای کاهش هزینه ساخت‌وساز مورد توجه قرار می‌گیرد.  

برای درک بهتر این مطلب، دلایل کلی استفاده از روان کننده بتن را به اختصار آورده‌ایم:

•        افزایش دوام بتن

•        کاهش نفوذپذیری

•        بهبود قابلیت پمپاژ

•        تسریع نرخ مقاومت

•        کاهش و جلوگیری از نشست بتن

•        بهبود نرخ و یا میزان آب انداختگی

•        افزایش اتصال بتن به آرماتور فولادی

•        کاهش جداشدگی آب و دانه‌های بتن

•        افزایش و تثبیت کارپذیری بدون افزایش یا کاهش مقدار آب

 

مزایای استفاده از روان کننده بتن چیست؟

1. افزایش مقاومت بتن در برابر زمین‌لرزه
2. کاهش نسبت آب به سیمان و بهبود مکانیکی بتن
3. افزایش رقیق شدن بتن و شکل‌پذیری آسان آن
4. کارایی بیشتر در مکان‌هایی دور از دسترس با امکانات کم
5. کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن
6. افزایش مقاومت بتن در برابر نفوذ آب
7. کاهش جمع شدگی در سیمان و افزایش مقاومت در بتن
8. کاهش ناپیوستگی خمیر سیمان و نفوذناپذیری سیمان
9. استفاده آسان در عملیات بتن‌ریزی
10. کاهش چشم‌گیر احتمال ترک‌خوردگی بتن

 

معایب استفاده از روان کننده بتن چیست؟

درصورتی‌که به‌درستی دستورالعمل‌های ترکیب مواد را رعایت نکنید، اضافه کردن روان کننده بتن ممکن است موجب خسارات زیان باری شود. استفاده بیش از حد مجاز از روان کننده‌ها در ملات‌های سیمانی باعث جدایش، پراکندگی ریزدانه‌ها و آب انداختن سیمان می‌شود.

در این صورت بعد از سخت شدن ملات سیمان در ظاهر آن درز و شکاف دیده می‌شود و همچنین سطح سیمانی متخلخل و کرمو خواهد بود. اسلامپ اولیه، درجه روان کنندگی مدنظر و ... از جمله پارامترهای تعیین‌کننده میزان مصرف روان کننده بتن در ملات است.

در صورت عدم توجه به این پارامترها بتن تهیه‌شده مشکل‌دار است و سلامت ساختمان را در شرایط مختلف به خطر می‌اندازد. میزان سفتی ملات بتن یک حد استاندارد دارد، بتنی که مثل سوپ آبکی یا زیاده از حد سفت باشد کارایی لازم را نخواهد داشت.

روان بودن بیش از حد ملات به معنای عدم مقاومت کافی پس از خشک شدن و سفت بودن بیش از حد به معنای وجود تخلخل و نفوذپذیری در ملات است.

 

استفاده از روان کننده بتن: آری یا خیر؟!

روان کننده‌ها مواد افزودنی به بتن هستند و در شرایط‌های مختلف تهیه بتن در مکان‌های دور از پروژه ساخت‌وساز (مثلاً مناطقی که به لحاظ جغرافیایی آب‌وهوایی گرم یا سرد دارند) به‌کار می‌روند. این مواد با تغییر میزان روان شدن بتن (بدون تغییر خاصیت آن) به کاراییش می‌افزایند.

بنابراین با استفاده درست و به‌اندازه از روان کننده بتن، فرآیند تهیه بتن و بتن‌ریزی ساده‌تر و باعث افزایش کیفیت خروجی آن می‌شود.

 

اجرای پروژه‌های عمرانی و مقاوم­سازی ساختمان با مرکز فنی تخصصی بتن ایران

ما در مرکز فنی تخصصی بتن ایران با در اختیار داشتن متخصصان و کادری با تجربه در زمینه تولید مواد شیمیایی خدمات مهندسی بتن و مقاوم‌سازی قادریم در پروه‌های عمرانی و مقاوم‌سازی در سراسر کشور به شما کمک کنیم.

ما با ارائه بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت اقدام به عرضه انواع روان کننده بتن به شما عزیزان کرده‌ایم. در صورت نیاز به شماوره‌های تخصصی شما می‍‌توانید با کارشناسان و متخصصان ما تماس گرفته و به‌صورت کاملا حرفه‌ای مشاوره دریافت کنید.

به‌نظر شما تاثیر استفاده از روان‌کننده‌ها در بتن تا چه میزان است؟ کدام یک از مزایای گفته‌شده از روان‌کننده‌ها استفاده آن را برای سازندگان ساختمان‌ها ضروری می‌کند؟ مشتاقانه منتظر شنیدن نظرات و پیشنهاد‍های شما دوستان و همراهان همیشگی هستیم.

فراموش نکنید این مقاله مفید را برای دوستان و همکاران‌تان ارسال کنید تا آنان را با مزایا و و کاربردهای روان کننده آشنا کنید.