مرکز بتن | مشاوره، مهندسی و اجرای ترمیم و بازسازی سازه‌های بتنی

همانطور که می‌دانیم بتن یکی از مصالح پرطرفدار و بسیار پرکاربرد در صنعت ساختمان است و دهه‌های متمادی در جوامع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. به همین دلیل ارتقاء این متریال باعث ایجاد عملکردی بالا در آن شده‌است. اما همانند تمام مصالح دیگر، بتن نیز با مشکلاتی روبرو بوده و نقاط ضعفی دارد که باید آن‌ها را همیشه در نظر داشته باشیم. در همین راستا و با هدف کاهش کاستی‌های متریال بتن، ترمیم سازه‌های بتنی و بازسازی آن‌ها بطور دقیق همان موضوعاتی هستند که در این مقاله، پیرامون آن‌ها‌ سخن خواهیم گفت.

 

روش‌های ترمیم و بازسازی سازه‌های بتنی

وقتی یک سازه سیمانی دچار مشکل شده و تخریب می‌شود، بطور حتم برای بازسازی و ترمیم آن باید دنبال یک سری راهکار بود. فاکتورهای متعددی وجود دارند که موجبات تخریب یک سازه بتنی را فراهم می‌کنند. عواملی مانند نحوه استفاده، فرسایش بنا، شرایط محیطی و حتی نوع سازه که می‌توانند باعث آسیب و تخریب بنای شما شوند. تمامی این موارد و البته پارامترهایی دیگر، باعث خواهند شد تا طول عمر سازه کاهش یافته و دوام و کارایی آن به زیر سوال برود. تلاش ما برای حفظ بتن به‌نوعی برای بالا بردن مقاومت کششی و فشاری آن است.

همچنین برای بازسازی سازه‌های بتنی، راه‌کارهای فراوانی وجود دارد که تمام این روش‌ها، تخریب ناپذیرهستند. راه‌کارهایی مانند سیستم اسکن کننده میلگرد و آرماتور، آزمایش التراسونیک، چکش اشمیت، هافسل، آزمونی برای سنجش توان مقاومتی پاندید و غیره که تمام این موارد، به میزان قابل توجهی، آسیب ناپذیرهستند. این روش‌ها یک مجموعه کامل از راهکارهایی هستند که باعث حفظ سلامت و همچنین بالابردن توانایی‌ها و قابلیت‌های بتن می‌شوند. همچنین بالا بردن توان مقاومت فشاری بتن تا محدوده 85 الی 100 درصد را برای سازه‎های بتنی به راحتی تضمین می‌کنند.البته ترمیم و بازسازی فقط با دو هدف انجام می‌شود: بازیابی قدرت مقاومتی سیمان و ارتقاء و افزایش قدرت بنای طراحی شده.

 

شایع‌ترین علل تخریب بتن و روش‌های ترمیم و بازسازی آن

• وجود مقدارزیاد آب در ملات

یکی از ابتدایی و البته شایع ترین مشکلاتی که موجب وجودآمدن تخریب و سستی در بتن می‌شود، زیاد بودن بیش از اندازه آب در تهیه ملات بتنی است. اگر درصد اختلاط رعایت نشود میزان آب مصرفی بیشتر از سیمان باشد، توان مقاومتی که در بتن ایجاد می‌شود بسیار پایین است. ضمن اینکه مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید تا بتن خشک شود و کیورینگ نیز افزایش می‌یابد. از طرفی این عامل ایجاد تخلخل و روزنه در بافت بتن را نیز رقم می‌زند. البته این مشکل بندرت قابل تشخیص است چون می‌توان آن را با بکارگیری مواد دیگر، به خوبی پوشش داد.

یکی از روش‌هایی که در بازسازی سازه‌های بتنی آسیب دیده، می‌توان اعمال کرد این است که بطور مداوم و پیوسته از ملات‌های ترمیمی الیاف‌دار و چسب‌های بتن استفاده شود. ماهیت این چسب‌ها باید از لاتکس باشد و در قطرهای کم، مورد استفاده قرار گیرند. هدف از بکارگیری این چسب‌های ایجاد آبگریزی در سطح بتن است. این عمل یک دلیل روشن دارد، آن‌هم این است که زمانی که در مجاورت رطوبت قرار می‌گیرند آسیب کمتری دیده و تخریب آن‌ها کاهش یابد.

• طراحی نامناسب سازه بتنی

اگر در طراحی یک سازه کمبود و نقصانی ایجاد شود و مدل طراحی شده مشکلاتی داشته‌باشد، آنگاه آسیب‌ها و خرابی‌های جبران ناپذیری بوجود خواهد آمد. بعنوان مثال قرار دادن کابل برق و یا جعبه تقسیم برق موجب ایجاد شکاف و درز در سطح سیمانی می‌شود. این شکاف ایجاد شده امکان ایجاد انقباض و انبساط در بنا را در روزهای سرد و گرم سال را فراهم می‌کند و در ادامه موجب تخریب آهسته بنا خواهد شد. این اشکال می‌تواند در سازه‌های بزرگتر مانند پل‌ها و بزرگراه‌ها نیز ایجاد شود و تخریب‌هایی با مقیاس بسیار بزرگتر به همراه داشته باشد.

در این نوع تخریب برای ترمیم سازه‌های بتنی در ابتدا قسمت‌های فلزی موجود در سازه از آن جدا خواهند شد. همچنین جبران پوشش‌دهی در سازه و بر روی میلگردها کمی سخت تر می‌شود. اما در عین حال فرآورده‌های مناسبی برای بازسازی و تعمیر قسمت‌هایی که تحلیل رفته و خورده شده‌اند وجود دارد. همچنین می‌توان با بکارگیری محصولات آبگریز، پروسه تعمیر و نگهداری را ارتقاء داده و از نفوذ مایعات و آب به سازه براحتی جلوگیری کرد. همچنین در دال‌های بتنی می‌توان به راحتی برش‌هایی ایجاد کرد و داخل آن‌ها را با محصولات درزگیری پایه قیر و یا محصولات ماستیکی یک جزئی پلی‌یورتان به راحتی پر کرد.

• مشکلات بعد از ملات ریزی و اجرا

در اغلب موارد دیده شده‌ است که به دلیل اجرای نامناسب و بتن‌ریزی غلط، سطح و سازه بتنی دچار روزنه و تخلخل شده و اصطلاحا کرمو می‌شود. همچنین جدا شدن قالب از بتن، اشتباهات محاسباتی و درست در نظر نگرفتن طول سطوح و ستون‌ها، از عواملی هستند که موجب تخریب سازه خواهد شد. بعبارتی اگر در سازه و بافت سیمان تخلخل ایجاد شده و روزنه‌ دیده شود، تنها عامل ناکارآمدی دوغاب سیمان است.

 این مسئله، زمانی رخ می‌دهد که دوغاب سیمان قدرت پر کردن فضاهای خالی را نداشته باشد. خالی ماندن این نقاط در کنار سنگدانه‌ها موجب تخریب بافت و در نهایت سازه می‌شود.

بازسازی سازه‌های بتنی در این حالت کار دشواری نیست اما چندان هم آسان نیست. اگر مدت زمان جدا شدن قالب از بتن کمتر از 24 ساعت باشد، می‌توان این نقاط و روزنه‌های ایجاد شده را با ملات سیمان پر کرد. اما کار ما سخت‌تر خواهد شد اگر مدت زمان بیشتری از ملات‌ریزی گذشته باشد. در اینصورت بتن بطور طبیعی دچار تخلخل بسیار بالایی می‌شود. در این زمان برای ترمیم سازه‌های بتنی، قسمت‌های آسیب دیده را جدا کرده و بعد از آن با استفاده از خمیرهای بازسازی آماده بر پایه سیمان و همچنین چسب‌های اتصال دهنده اپوکسی، مراحل تعمیر و بازسازی انجام خواهد شد.

• تحلیل رفتن سولفاتی سازه بتنی

همانطور که مطلع هستید در مناطق غربی، جنوبی و ساحلی کشور، ما با پدیده سولفات سدیم، منیزیم و کلسیم روبرو هستیم. به بیانی ساده‌تر، همان نمک که جزء جدانشدنی در این مناطق به حساب می‌آید. زمانی که ملات‌های سیمانی را تهیه می‌کنند این گروه از نمک‌ها بطور خودکار و پیش‌فرض با ملات‌های سیمانی عکس‌العمل نشان می‌دهند. نتیجه این عکس‌العمل بوجود آمدن سولفات کلسیم است. بهترین روش بازسازی سازه‌های بتنی در این حالت، استفاده از یک لایه نازک ملات پلیمری است که بر پایه سیمان الیاف‌دار بوده و باید قطری معادل 2 سانتی‌متر داشته‌باشد.  

این خمیر تاثیری بهینه بر سطوح بتنی دارد و خبر خوب اینکه تماس مستقیم آن با سولفات‌ها هیچگونه تحلیل و فرسایشی در بر نخواهد داشت. بعبارتی سازه شما را به خوبی ترمیم کرده و از آن محافظت می‌کند. البته دلایل دیگری نیز برای خوردگی و از بین رفتن بتن و سازه‌های بتنی وجود دارد اما بطور کلی بیشترین علل شایع برای این آسیب‌ها، همین موادری بود که ما به آن‌ها اشاره کردیم.

 

سخن پایانی

بازسازی سازه‌های بتنی و یا ترمیم سازه‌های بتنی، باید زیر نظر مستقیم کارشناس مربوطه انجام شود. این یک امر اجتناب‌ناپذیر است که عامل یک اشتباه، ضرری جبران ناپذیر به بنا و سازه شما خواهد زد. در ابتدا طبق نظر کارشناس مربوطه باید علل تخریب بخوبی بررسی شوند. سپس تمامی موارد ترمیم و بازسازی جزء‌به‌جزء تشریح شده و مورد بررسی قرار گیرند. بازسازی یک سازه بتنی نیاز فراوانی به تجربه و تخصص بالای افراد متخصص دارد. دلیل اصلی آن‌هم این است که کارشناس مربوطه به تمامی موارد و گزینه‌های انتخابی برای ترمیم احاطه داشته و با توجه به آسیب ایجاد شده متریال مناسبی را انتخاب، بررسی و مورد استفاده قرار خواهد داد.

در نظر داشته باشید می‌توانید برای دریافت خدمات مشاوره، مهندسی و اجرای ترمیم و بازسازی سازه‌های بتنی با ما تماس بگیرید.